Uit de nieuwste cijfers van Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) blijkt dat momenteel 20.493 van de in totaal ruim 507.000 mbo-studenten op zoek zijn naar een geschikte stage of leerbaan. Vooral in de zorg en de horeca, sectoren die om verschillende redenen onder druk staan door de coronacrisis, namen de tekorten de laatste maanden verder toe.

Zorgen zijn er ook over de stijging van stagetekorten voor studenten die de entreeopleiding volgen en niveau 2. Juist deze studenten hebben in deze crisis extra aandacht nodig. SBB is daarom blij met het Nationaal Programma Onderwijs dat het kabinet vorige week presenteerde, waarin onder andere de subsidieregeling Praktijkleren wordt opgehoogd en extra geld wordt vrijgemaakt voor het verlengen van het stageoffensief. SBB blijft er in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven vol op inzetten om ook in het komende studiejaar extra stages en leerbanen te werven.

Lockdown van invloed op aantal stageplaatsen

Uit de SBB-cijfers blijkt dat er grote verschillen in stage- en leerbaantekorten zijn tussen de verschillende sectoren en regio’s. Oplopende tekorten zijn met name te zien in sectoren die ook ernstig zijn getroffen door de lockdown maatregelen van het kabinet. Zo is het tekort in de gastvrijheid, waar onder andere horeca en toerisme onder vallen, inmiddels gestegen naar 2.195 stages en leerbanen.

Meeste tekorten in de zorg

De sector waar momenteel de meeste tekorten zijn, is de zorg (3.650 tekorten). Door de hoge werkdruk is er te weinig capaciteit om studenten te begeleiden. Het tekort aan deze plekken is voor mbo-verpleegkunde bijvoorbeeld met 66 procent toegenomen. Maar in regio’s wordt ook gezocht naar creatieve oplossingen. Zo is er de hybride leeromgeving waar de praktijk van de zorginstelling en het onderwijs dicht bij elkaar worden georganiseerd, zodat de begeleiding van studenten ondanks de druk op de zorg, goed en efficiënt kan plaatsvinden. Deze goede voorbeelden verdienen navolging in de hele zorg.

Aandacht voor studenten die de entreeopleiding volgen en niveau 2

In verhouding tot het aantal studenten per opleidingsniveau ligt het aantal tekorten voor entreestudenten zonder eerder behaald diploma en studenten van niveau 2, tweemaal zo hoog als voor mbo-studenten van niveau 3 en 4.

Hannie Vlug, directievoorzitter SBB : “Het oplopen van de stagetekorten voor de meest kwetsbare studenten baart mij zorgen. Dit zijn juist de jongeren die andere en extra begeleiding nodig hebben en voor wie praktijkleren veel beter past dan leren uit een boek. Om het onderwijs en het vinden van werk voor deze groep toegankelijk en bereikbaar te houden, willen wij ons samen met onderwijs en bedrijfsleven hard blijven inspannen voor deze jonge studenten. Anders dreigt een tweedeling in de samenleving met bijbehorende jeugdwerkloosheid.”

Regionale aanpak

In de regio’s Groot Amsterdam en Rijnmond zijn momenteel de meeste stage- en leerbaantekorten (respectievelijk 4.189 en 2.870). Met regionale partners wordt gekeken naar gezamenlijke acties om deze tekorten te  verkleinen. Zo is bijvoorbeeld in regio Rijnmond de gezamenlijke campagne Stage010 gestart, waarbij het bedrijfsleven wordt opgeroepen erkend leerbedrijf te worden of extra stageplekken aan te bieden. Er worden tevens alternatieve stagemogelijkheden opgezet in samenwerking met scholen en het bedrijfsleven. 

Onderwijs en bedrijfsleven blijven nauw samenwerken bij aanpak tekorten

Sinds de start van de coronacrisis werken onderwijs, bedrijfsleven en SBB continu aan het verminderen van de tekorten in regio’s en sectoren. Zo erkende SBB sinds 30 junivorig jaar 12.835 nieuwe leerbedrijven en werden alle leerbedrijven opgeroepen om juist nu (extra) mbo-studenten te begeleiden – een oproep die veel leerbedrijven zelfs in deze zware periode ter harte namen.

“De genomen acties, groot én klein, werpen hun vruchten af”, licht Vlug toe. “De stijging van de tekorten hebben we daarmee kunnen afvlakken. Maar ondanks dat er de afgelopen maanden in totaal 265.000 mbo-studenten zijn gestart met hun stage of leerbaan, zijn er nog altijd ruim 20.000 studenten die niet in de praktijk aan de slag kunnen. Voor deze studenten die vaak meer dan de helft van hun opleiding in de praktijk volgen, zijn deze stages en leerbanen van cruciaal belang. We zijn dus blij dat het kabinet meer ruimte en geld beschikbaar stelt voor mbo-studenten om mogelijke studievertraging in te halen of extra ondersteuning te krijgen. Ook vanuit de werkgevers zelf is de oproep gedaan naar hun achterban om juist in deze tijden, stages en leerbanen aan te bieden. De vakmensen van de toekomst worden namelijk nu opgeleid.”

Nationaal Programma Onderwijs kabinet

SBB omarmt dan ook het Nationaal Programma Onderwijs van het kabinet. “Verlenging van het actieplan vinden wij ook het komende leerjaar cruciaal en wij zullen ons vol blijven inzetten om ook in het volgende studiejaar extra stages en leerbanen te werven. Nu investeren is noodzakelijk. Op die manier kunnen we onze mbo-studenten de beste praktijkopleiding bieden en zorgen we er tevens voor dat het bedrijfsleven ook in de toekomst goed opgeleide mbo-vakmensen kan inzetten. Al die verpleegkundigen, bakkers, monteurs en vele andere professionals zijn de motor van de Nederlandse samenleving. Daar kunnen en willen we niet zonder!”